دعا: یک کنش اجتماعی دینی – مؤثر، مستمر، فراگیر(تحلیل ادبیات دعا پژوهی)

author

Abstract:

از منظر جامعه­شناسی دین (نگاه اجتماعی به دین) و جامعه­شناسی دینی (نگاه دینی به جامعه) دعاخوانی و دعا کردن یک کنش اجتماعی دینی است، کنشی است مؤثر (به لحاظ اعتقاد و باور دعاکنندگان مبنی بر اثرات مثبت آن بر فرد و زندگی­اش )، مستمر (به لحاظ شایع بودن و جاری شدن آن در تمام ساعات و آنات  زندگی روزمرۀ فردی و اجتماعی) و فراگیر (به جهت سریان دعا به تمامی رخ دادهای زندگی روزمره). در این میان، دعای دینی از جایگاه خاصی برخوردار است، بیشتر به این دلیل که محوری برای پیوند ابعاد مختلف دین­داری اجتماعی را بر عهده دارد. به عبارتی، کنش اجتماعی دعاخوانی هم در خدمت تقویت باورهای دینی است، هم با شعایر اجتماعی خاصی همراه است، هم به عنوان نوعی تجربۀ دین­داری نو شونده و روزمره با تقویت اخلاق دینی مرتبط است و هم اینکه سرشار از معارف و آگاهی­های عقیدتی و معنوی است. اینها را می­توان جزو شئونات کنشی دعای دینی دانست. از این لحاظ، این سؤال­ها پیش کشیده می­شود: «فلسفۀ دعا چیست؟»؛ «دعای دینی معاصر حاوی چه ایده­ها و مضامین کلیدی است؟»؛ در نهایت، در«دعای اسلامی و شیعی موجود چه رگه­های گفتمانی می­توان یافت؟» ما در این مقاله با  این هدف و با استفاده از روش تحلیل ثانویه و تحلیل محتوا به سراغ ادبیات دعاپژوهی موجود (لاتین و فارسی) رفته­ایم. برخی از یافته­های اصلی ما نشان می­دهد که  از حیث محتوایی و شئونات ممیزۀ دعای دینی سه گونه دعا متصور است: الف) دعای ابراهیمی (که وجه بارز آن تجلی تعبد و تدین  است)؛ ب) دعای اسلامی (که شأن ممیزه آن ایجاد ارتباط با خداوند است)؛ پ) دعای شیعی و سرآمد آن”دعای اسلامی ابراهیمی”( که خصیصۀ ممتاز آن تجلی نیاز و عشق، احساس عارفانه، خود آگاهی اجتماعی  و ابراز ایدئولوژی است ).

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درمان افسردگی با دعا و نیایش

خلاصهسابقه و هدف: حفظ سلامت روانی و جسمانی، یکی از مهمترین رسالت زندگی به شمار می آید. اسلام بعنوان دین انسان ساز تأکید زیادی بر تربیت انسانهایی دارد که از سلامت روانی برخوردارند. این مطالعه به منظور بررسی نقش و جایگاه دعاء و نیایش در فراهم نمودن شرایط مناسبی که به درمان افسردگی منجر می شود، انجام شده است. روش کار: این تحقیق به اعتبار ماهیت آن، توصیفی به صورت کتابخانه ای و با استناد به آیات، ر...

full text

هنگامه هاى دعا و درمان

دعا در سراسر تمدن انسان و در تمام فرهنگ ها و ادیان وسیله اى براى رهایى از گرفتارى ها، درماندگى ها، تحقق آرزوها و درمان آسیب هاى بدنى و روانى بوده است. در قرآن کریم موارد فراوانى از توسل پیامبران و مردمان به دعا آمده است. در این گزارش با پژوهش در هنگامه هاى دعا در قرآن کریم و توجه به آنچه در هنگامه هاى روان درمانى مى گذرد به پرسشهایى چند پاسخ مى دهیم: 1. آیا مراسم دعا با مراحل روان درمانى مقایسه...

full text

دعا و طلب در عرفان نظری

دعا و درخواست بندگان ازآنجایی ­که با وعده اجابت از جانب خداوند متعال مورد تأکید قرار گرفته و می­تواند در روند حوادث و وقایع عالم خلقت تأثیرگذار باشد، در عرفان نظری مطرح گردیده است. عرفای  مسلمان سرّ اجابت دعا را در مرتبه اعیان ثابته و از حیث اسما و صفات خداوند دانسته­ و البته مسئله اجابت دعا را از مسئله تحقق خواسته بنده متمایز نموده ­اند. در مقاله حاضر پس از تعیین انواع دعا و تبیین جایگاه اسما و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 1

pages  37- 60

publication date 2013-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023